Een meisje komt voor controle in de praktijk. Haar vader geeft aan dat het niet goed gaat met haar gebit omdat er allemaal zwarte vlekken op haar tanden zitten. De vader is bang dat er ineens overal gaatjes zijn gekomen. Hij begrijpt er niks van want hij poetst elke dag bij het meisje. Wat is er aan de hand?
De zwarte vlekken zitten voornamelijk cervicaal op de elementen. Ze zijn met een excavator van de elementen te verwijderen. Het gebit ziet er verder goed uit. Waarschijnlijk is er sprake van zogenaamde “black stain”. Deze verkleuringen worden waarschijnlijk veroorzaakt door ijzer, sulfaat of koperverbindingen in de plak. De vader van het meisje kan worden gerustgesteld dat er geen sprake is van cariës. Veel onderzoeken rapporteren juist een lagere cariës prevalentie bij kinderen waar sprake is van deze extrinsieke verkleuring. In het speeksel is een hogere calciumconcentratie en het speeksel heeft een hogere buffercapaciteit. Bovendien overheersen Actinomyces in het speeksel en in de “black stain”. Er zijn minder Streptococcus Mutans aanwezig en L. Acidophilus. Mogelijk zou dit een verklaring kunnen zijn voor de lagere cariesprevalentie in deze groep. Het is niet duidelijk waardoor de vorming van deze “black stain” ontstaat. Mogelijk zijn bepaalde bacteriën bij het proces betrokken.
Het is belangrijk om bij vader aan te geven dat de oorzaak van de vorming van deze aanslag niet bekend is maar dat er in ieder geval geen verhoogd cariës risico is en mogelijk zelfs het tegenovergestelde. De aanslag kan door de preventie assistent of mondhygiëniste worden verwijderd.
Literatuur:
Tripodi D, Martinelli D, Pasini M, Giuci MR, D’Ercole S. Black stains: a microbiological analysis and view on familiarity and susceptibility to tooth decay of patients in childhood. Eur J Paediatr Dent 2016; 17:261-6.
Zyla T, Kawala B, Antonszewska-Smith J, Kawala M. Black stain and dental caries: a review of literature. Biomed Rest Int 2015, DOI: 10.1155/2015/469392
